ارسال اظهارنامه برای موجر

وقتی قرارداد اجاره به پایان می رسد و مستاجر در انتظار بازپس گیری مبلغ ودیعه (رهن) خود است، یا زمانی که موجر به تعهدات اساسی خود عمل نمی کند، ارسال اظهارنامه برای موجر یک گام حقوقی ضروری و بنیادین محسوب می شود. این اقدام نه تنها موجر را به صورت رسمی از خواسته های مستاجر آگاه می سازد، بلکه یک سند رسمی برای پیگیری های قانونی بعدی ایجاد می کند و از حقوق مستاجر به خوبی دفاع می شود.

زندگی در دنیای امروز پر از روابط و تعهداتی است که گاهی پیچیدگی هایی به همراه دارند. در میان این روابط، اجاره مسکن یکی از متداول ترین هاست که می تواند چالش هایی را برای مستاجران و موجران به وجود آورد. تصور کنید سال ها در خانه ای زندگی کرده اید، به تمام تعهدات خود عمل کرده اید و حال با اتمام قرارداد، در انتظار بازپس گیری مبلغ ودیعه تان هستید تا بتوانید خانه جدیدی بیابید. اما موجر، بنا بر دلایل مختلف، از پرداخت این مبلغ خودداری می کند. یا شاید با مشکلات اساسی در ملک روبرو شده اید که موجر از تعمیر و رفع آن ها شانه خالی می کند. در چنین مواقعی، احساس درماندگی و سردرگمی طبیعی است، اما باید دانست که سیستم حقوقی کشور راه حل هایی برای حمایت از حقوق مستاجران پیش بینی کرده است.

در این مسیر، یکی از قوی ترین ابزارهای قانونی که در دستان مستاجر قرار دارد، اظهارنامه است. اظهارنامه، نامه ای رسمی است که از طریق مراجع قضایی به طرف مقابل ارسال می شود و می تواند نقش تعیین کننده ای در روند احقاق حقوق ایفا کند. در ادامه این راهنما، به صورت جامع و گام به گام به بررسی تمامی ابعاد ارسال اظهارنامه برای موجر خواهیم پرداخت. از تعریف حقوقی اظهارنامه و کارکردهای آن گرفته تا مراحل تنظیم و ارسال آن از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی و حتی اقدامات قانونی پس از ارسال، همه و همه با جزئیات کامل و با زبانی ساده توضیح داده می شوند. هدف این است که مستاجران عزیز بتوانند با آگاهی کامل و اطمینان خاطر، برای احقاق حقوق خود قدم بردارند و از مسیری شفاف و قانونی عبور کنند.

اظهارنامه چیست و چه کارکردهایی دارد؟

در دنیای حقوقی، اظهارنامه به منزله یک پیام رسمی و اخطار کتبی است که یک فرد (اظهارکننده) از طریق مراجع قانونی برای فرد دیگری (مخاطب) ارسال می کند. این ابزار قانونی، که در ماده ۱۵۶ قانون آیین دادرسی مدنی مورد تأکید قرار گرفته، به افراد این امکان را می دهد تا به صورت رسمی و قانونی، خواسته ها و ادعاهای خود را به اطلاع طرف مقابل برسانند و یا از وی بخواهند که به تعهدات خود عمل کند. تصور کنید که قصد دارید حرف مهمی را به گوش کسی برسانید، اما نگرانید که ادعای شما نادیده گرفته شود یا مدرکی از آن باقی نماند. اظهارنامه دقیقاً برای همین منظور طراحی شده است؛ برای ثبت رسمی و قانونی یک خواسته یا اخطار.

اهمیت و مزایای ارسال اظهارنامه برای مستاجر بسیار پررنگ است. اولین و شاید مهم ترین مزیت، ایجاد سند رسمی و قانونی است. زمانی که شما یک اظهارنامه ارسال می کنید، تاریخ ارسال و محتوای آن به صورت رسمی در سیستم قضایی ثبت می شود. این بدان معناست که دیگر موجر نمی تواند ادعا کند از خواسته ی شما بی خبر بوده یا اطلاعی از موضوع نداشته است. این سند، یک مدرک معتبر در دادگاه ها و شوراهای حل اختلاف خواهد بود.

دومین کارکرد اظهارنامه، اخطار رسمی و اتمام حجت با موجر است. ارسال اظهارنامه نشان می دهد که مستاجر قصد دارد موضوع را از مجاری قانونی پیگیری کند. این اخطار می تواند موجر را ترغیب به حل و فصل مسالمت آمیز موضوع کند، پیش از آنکه کار به دادگاه و هزینه های دادرسی کشیده شود. به عبارتی، اظهارنامه یک فرصت نهایی برای موجر فراهم می کند تا به تعهدات خود عمل کند و از درگیری های حقوقی بعدی جلوگیری کند.

اظهارنامه همچنین مقدمه ای ضروری برای طرح دعوا در مراجع قضایی به شمار می رود. در بسیاری از موارد، برای اینکه مستاجر بتواند ادعای خود را در دادگاه مطرح کند و خواستار اجرای حق خود شود، لازم است ابتدا به صورت رسمی به موجر اخطار داده باشد. این اخطار، پایه و اساس دعوای حقوقی آینده را تشکیل می دهد و نشان می دهد که مستاجر تمام تلاش خود را برای حل مسالمت آمیز موضوع به کار بسته است.

یکی دیگر از مزایای مهم ارسال اظهارنامه، امکان مطالبه خسارات احتمالی است. به عنوان مثال، در صورت عدم بازپرداخت ودیعه توسط موجر، از تاریخ ارسال اظهارنامه می توان خسارت تاخیر تأدیه را محاسبه و از موجر مطالبه کرد. این موضوع به مستاجر کمک می کند تا علاوه بر اصل حق خود، خساراتی که به دلیل عدم انجام تعهد موجر متحمل شده است را نیز جبران کند. در کل، اظهارنامه یک ابزار قدرتمند و چند وجهی است که با استفاده صحیح از آن، مستاجر می تواند حقوق خود را به شکلی مؤثر و قانونی پیگیری کند.

چه زمانی مستاجر باید برای موجر اظهارنامه بفرستد؟ (کاربردهای اظهارنامه)

همان طور که زندگی در اجاره نشینی پیش می رود، ممکن است موقعیت های مختلفی پیش بیاید که مستاجر ناچار به استفاده از ابزار حقوقی اظهارنامه شود. این ابزار نه تنها برای بازپس گیری ودیعه، بلکه برای موارد دیگری که حقوق مستاجر نادیده گرفته می شود نیز کارایی دارد. بیایید به مهم ترین کاربردهای اظهارنامه از سوی مستاجر بپردازیم:

عدم بازپرداخت مبلغ ودیعه (رهن/قرض الحسنه)

شاید رایج ترین دلیلی که مستاجران را به فکر ارسال اظهارنامه می اندازد، همین مورد است. وقتی مدت قرارداد اجاره به پایان می رسد و مستاجر طبق تعهدات خود ملک را تخلیه کرده یا آماده تخلیه است، انتظار دارد که مبلغ ودیعه ای که در ابتدای قرارداد به عنوان رهن یا قرض الحسنه پرداخت کرده، به او بازگردانده شود. اما گاهی موجر به دلایل مختلفی نظیر عدم توانایی مالی، ادعای خسارت به ملک یا حتی بهانه تراشی، از بازگرداندن این مبلغ خودداری می کند.

در چنین شرایطی، ارسال اظهارنامه حیاتی است. اظهارنامه به موجر اطلاع می دهد که مستاجر از حقوق خود آگاه است و قصد دارد موضوع را به صورت قانونی پیگیری کند. این سند می تواند به عنوان نقطه آغاز محاسبه خسارت تاخیر تأدیه (جریمه دیرکرد) برای موجر عمل کند و در صورت عدم همکاری، به مستاجر اجازه می دهد تا با پشتوانه قانونی، دادخواست مطالبه ودیعه را در مراجع قضایی مطرح کند. لازم به ذکر است که در اغلب موارد، برای مطالبه ودیعه، مستاجر باید ابتدا ملک را تخلیه کرده و آماده تحویل نماید.

عدم انجام تعهدات موجر در قبال ملک

قرارداد اجاره فقط به معنای دریافت اجاره بها از سوی موجر و پرداخت آن از سوی مستاجر نیست؛ بلکه موجر نیز تعهداتی در قبال ملک و مستاجر دارد. این تعهدات شامل نگهداری از ملک و انجام تعمیرات اساسی است که سکونت را برای مستاجر ممکن و راحت می سازد.

• عدم انجام تعمیرات اساسی: فرض کنید سیستم گرمایشی یا سرمایشی ملک از کار افتاده، سقف نشتی دارد، لوله کشی دچار مشکل شده یا آسانسور ساختمان خراب است. این ها مسائلی هستند که موجر مسئول رفع آن هاست. اگر مستاجر بارها به صورت شفاهی یا کتبی به موجر اطلاع داده و موجر اقدامی نکرده است، اظهارنامه ابزاری رسمی برای الزام موجر به انجام این تعمیرات است.
• رفع نقص در امکانات رفاهی ضروری: مشکلات مربوط به تأمین آب، برق، گاز یا سایر امکانات حیاتی که جزو امکانات اولیه زندگی محسوب می شوند نیز می تواند دلیلی برای ارسال اظهارنامه باشد.

با ارسال اظهارنامه، مستاجر به صورت رسمی به موجر اخطار می دهد که به مسئولیت های قانونی خود عمل کند و در صورت بی توجهی، مستاجر می تواند هزینه های تعمیرات ضروری را پرداخت کرده و سپس از طریق مراجع قضایی از موجر مطالبه کند.

اعلام رسمی تخلیه ملک به موجر

گاهی اوقات، پس از اتمام مدت قرارداد اجاره، مستاجر قصد تخلیه ملک را دارد، اما موجر به دلایل مختلفی از جمله عدم توانایی در بازپرداخت ودیعه یا عدم حضور در محل، از تحویل گرفتن ملک امتناع می کند. در این شرایط، مستاجر نمی تواند تا بی نهایت در ملک بماند و اجاره بها بپردازد، چرا که این موضوع می تواند برای او مسئولیت های مالی و حقوقی به همراه داشته باشد.

ارسال اظهارنامه تخلیه ملک به موجر، یک راهکار قانونی برای جلوگیری از مسئولیت های احتمالی مستاجر پس از تخلیه است. با ارسال این اظهارنامه، مستاجر به صورت رسمی اعلام می کند که ملک را تخلیه کرده و آماده تحویل به موجر است. این اقدام از نظر قانونی بار مسئولیت نگهداری ملک و پرداخت اجاره بها را از دوش مستاجر برداشته و آن را متوجه موجر می کند. حتی در برخی موارد، مستاجر می تواند کلید ملک را به صندوق دادگستری بسپارد تا از هرگونه اتهام تصرف غیرقانونی یا عدم تحویل ملک مبرا شود.

مطالبه هزینه های پرداخت شده توسط مستاجر

ممکن است مستاجر در طول مدت اجاره، هزینه هایی را برای ملک متحمل شده باشد که طبق قانون یا قرارداد، پرداخت آن ها بر عهده موجر بوده است. مثلاً، هزینه هایی برای تعمیرات اساسی که موجر باید انجام می داده، اما مستاجر برای جلوگیری از آسیب بیشتر یا حفظ کیفیت زندگی خود، مجبور به پرداخت آن شده است. در این شرایط، مستاجر می تواند با ارسال اظهارنامه، این هزینه ها را از موجر مطالبه کند و مدارک مربوط به پرداخت را نیز ضمیمه اظهارنامه کند.

سایر موارد

علاوه بر موارد فوق، اظهارنامه می تواند برای حل و فصل سایر اختلافات کوچک تر یا تعیین تکلیف وضعیت های مبهم نیز به کار رود، مثلاً:

• تعیین تکلیف تمدید قرارداد اجاره و شرایط آن.
• نقض سایر شروط قرارداد توسط موجر که نیاز به اخطار رسمی دارد.
• درخواست تسویه حساب و ارائه فیش های پرداختی.

در هر یک از این موقعیت ها، اظهارنامه به عنوان یک ابزار قدرتمند و رسمی، به مستاجر کمک می کند تا با اتکا به قانون، حقوق خود را پیگیری کند و موجر را به رعایت تعهدات خود وادار سازد.

مراحل گام به گام تنظیم و ارسال اظهارنامه برای موجر

پس از درک اهمیت اظهارنامه و زمان های استفاده از آن، نوبت به مرحله عملیاتی یعنی تنظیم و ارسال آن می رسد. این فرآیند ممکن است در ابتدا کمی پیچیده به نظر برسد، اما با رعایت دقت و دنبال کردن مراحل، به سادگی انجام پذیر است. در اینجا به صورت گام به گام به بررسی این مراحل می پردازیم.

آماده سازی مدارک و اطلاعات لازم

پیش از هر اقدامی، جمع آوری مدارک و اطلاعات صحیح از اهمیت ویژه ای برخوردار است. بدون مدارک کافی، اظهارنامه شما قدرت لازم را نخواهد داشت.

• قرارداد اجاره (ضروری ترین مدرک): این سند، ستون فقرات اظهارنامه شماست. تمام جزئیات مربوط به موجر، مستاجر، مدت اجاره، مبلغ ودیعه و اجاره بها و سایر شروط در آن قید شده است. حتماً یک نسخه از قرارداد اجاره را در دسترس داشته باشید.
• مدارک شناسایی مستاجر و اطلاعات دقیق موجر: شما به اطلاعات دقیق خودتان (نام، نام خانوادگی، کد ملی، آدرس، شماره تماس) و همین طور اطلاعات دقیق موجر (نام، نام خانوادگی، نام پدر، کد ملی، آدرس دقیق محل سکونت یا محل کار) نیاز دارید. اگر موجر شخص حقوقی است (مانند یک شرکت)، اطلاعات ثبتی آن را باید داشته باشید.
• مدارک اثباتی: بسته به موضوع اظهارنامه، این مدارک می توانند شامل موارد زیر باشند:
  • رسید واریز مبلغ ودیعه (یا هرگونه مدرک اثبات پرداخت).
  • عکس یا فیلم از نقص ملک (در صورت عدم انجام تعمیرات).
  • پیامک ها یا مکاتبات قبلی با موجر که نشان دهنده اطلاع رسانی شما و بی توجهی موجر است.
  • فاکتورهای پرداخت هزینه هایی که موجر مسئول آن ها بوده است.

تنظیم متن اظهارنامه (چه مواردی را بنویسیم؟)

متن اظهارنامه باید واضح، صریح و بدون ابهام باشد تا هیچ جایی برای سوءتفاهم باقی نماند. بخش های اصلی یک اظهارنامه عبارت اند از:

1. مشخصات دقیق طرفین: نام، نام خانوادگی، کد ملی، آدرس کامل اظهارکننده (مستاجر) و مخاطب (موجر) باید به دقت درج شود.
2. موضوع اظهارنامه (واضح و مشخص): به طور خلاصه و در یک جمله، هدف اصلی اظهارنامه را بیان کنید. مثلاً: مطالبه ودیعه و اعلام تخلیه ملک، الزام موجر به انجام تعمیرات اساسی.
3. شرح ماوقع (تاریخ، قرارداد، مشکل پیش آمده): در این قسمت، به ترتیب زمانی و با جزئیات کامل، اتفاقاتی که منجر به ارسال اظهارنامه شده اند را توضیح دهید. به تاریخ شروع و پایان قرارداد اجاره، شماره قرارداد، آدرس ملک و مشکل دقیق اشاره کنید. مثلاً: به موجب قرارداد اجاره شماره […] مورخ […] که در خصوص ملک واقع در […] منعقد گردید، اینجانب مبلغ […] ریال به عنوان ودیعه پرداخت نمودم. اکنون با اتمام مدت قرارداد در تاریخ […]، علیرغم درخواست های مکرر، موجر از بازپرداخت ودیعه خودداری می کند.
4. درخواست مشخص از موجر و تعیین مهلت معقول: به وضوح بیان کنید که از موجر چه می خواهید و برای انجام آن یک مهلت معقول (مثلاً ۷ تا ۱۰ روز) تعیین کنید. مثلاً: لذا از شما درخواست می شود حداکثر ظرف مدت 7 روز از تاریخ ابلاغ این اظهارنامه، نسبت به بازپرداخت کامل مبلغ ودیعه […] ریال اقدام نمایید.
5. اخطار به پیگیری حقوقی در صورت عدم انجام تعهد: به موجر گوشزد کنید که در صورت عدم رعایت مهلت و عدم انجام تعهد، موضوع از طریق مراجع قضایی پیگیری خواهد شد و مسئولیت تمام خسارات و هزینه های دادرسی بر عهده او خواهد بود. مثلاً: بدیهی است در صورت عدم اقدام در مهلت مقرر، اینجانب ناگزیر به طرح دعوا در مراجع قضایی خواهم بود و کلیه خسارات و هزینه های دادرسی از شما مطالبه خواهد شد.
6. اشاره به مواد قانونی مربوطه (در صورت اطلاع): اگر از مواد قانونی خاصی (مانند ماده ۱۵۶ قانون آیین دادرسی مدنی یا مواد مربوط به قانون روابط موجر و مستاجر) مطلع هستید، می توانید به آن ها اشاره کنید تا اظهارنامه شما مستندتر شود.

انتخاب نحوه تنظیم اظهارنامه

شما برای تنظیم متن اظهارنامه دو راه اصلی دارید:

• تنظیم شخصی (با راهنمایی الگوها): اگر از دانش حقوقی اولیه برخوردار هستید و موضوع اظهارنامه نسبتاً ساده است (مانند مطالبه ودیعه)، می توانید با استفاده از الگوها و راهنماهای موجود، خودتان متن را تنظیم کنید. اما دقت و وسواس در نوشتن بسیار مهم است.
• مشاوره و تنظیم توسط وکیل: در موارد پیچیده تر، یا برای اطمینان از صحت و قدرت حقوقی اظهارنامه، مشاوره با وکیل متخصص بهترین گزینه است. وکیل با اشراف به قوانین و رویه قضایی، می تواند متنی دقیق، قوی و اثربخش تنظیم کند و از بروز اشتباهات جلوگیری نماید.

نحوه ارسال اظهارنامه از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی (سامانه ثنا)

در سال های اخیر، ارسال اظهارنامه الکترونیکی از طریق سامانه ثنا، جایگزین روش های سنتی شده است و سهولت و سرعت بیشتری به این فرآیند بخشیده است.

1. اهمیت ثبت نام در سامانه ثنا: برای ارسال و دریافت هرگونه ابلاغیه قضایی، از جمله اظهارنامه، ثبت نام در سامانه ثنا (سامانه ابلاغ الکترونیک قضایی) الزامی است. اگر تاکنون در این سامانه ثبت نام نکرده اید، ابتدا باید با مراجعه به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی یا به صورت آنلاین، مراحل ثبت نام و احراز هویت را انجام دهید.
2. مراحل ثبت و ارسال اظهارنامه به صورت گام به گام:
   1. مراجعه به دفتر خدمات الکترونیک قضایی: با در دست داشتن مدارک لازم و متن آماده شده اظهارنامه، به نزدیک ترین دفتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کنید.
   2. ثبت اظهارنامه: متصدی دفتر خدمات، اظهارنامه شما را در سیستم جامع قضایی (سامانه ثنا) ثبت می کند. در این مرحله، اطلاعات شما و موجر (مخاطب) وارد می شود و متن اظهارنامه نیز در بخش مربوطه بارگذاری می گردد.
   3. پرداخت هزینه ها: هزینه های قانونی مربوط به ثبت و ارسال اظهارنامه در همین مرحله پرداخت می شود.
   4. دریافت کد رهگیری: پس از ثبت موفقیت آمیز، یک کد رهگیری به شما داده می شود. این کد برای پیگیری وضعیت اظهارنامه و اطمینان از ابلاغ آن به موجر حیاتی است.
3. پیگیری وضعیت اظهارنامه و ابلاغ آن: پس از ارسال، می توانید با استفاده از کد رهگیری و کد ملی خود، از طریق سامانه ثنا یا مراجعه حضوری به دفتر خدمات، وضعیت ابلاغ اظهارنامه را پیگیری کنید. ابلاغ الکترونیکی در سامانه ثنا به منزله ابلاغ قانونی است و نیازی به دریافت فیزیکی توسط موجر نیست.

نکات حیاتی پس از ارسال اظهارنامه

پس از اینکه اظهارنامه را ارسال کردید، کار شما به پایان نرسیده است؛ چند نکته کلیدی وجود دارد که باید به آن ها توجه کنید:

• نگهداری رسید و کد رهگیری: رسید ثبت اظهارنامه و کد رهگیری آن را با دقت نگهداری کنید. این مدارک، اثبات کننده اقدام قانونی شما هستند.
• انتظار برای مهلت قانونی پاسخگویی موجر: پس از ابلاغ اظهارنامه به موجر، یک مهلت معقول (معمولاً بین ۷ تا ۱۰ روز) برای پاسخگویی او در نظر بگیرید. در این مدت، ممکن است موجر با شما تماس بگیرد و برای حل و فصل موضوع به توافق برسید.

با طی کردن این مراحل با دقت، شما یک گام محکم و قانونی در جهت احقاق حقوق خود برداشته اید و مسیر را برای اقدامات بعدی، در صورت لزوم، هموار کرده اید.

نمونه متن های اظهارنامه مستاجر به موجر

برای اینکه تصور واضح تری از یک اظهارنامه حقوقی داشته باشید و بتوانید بر اساس نیاز خود، متنی دقیق و مؤثر تنظیم کنید، در ادامه چند نمونه متن اظهارنامه برای موارد متداول ارائه می شود. این نمونه ها به شما کمک می کنند تا ساختار کلی و جزئیات لازم برای هر نوع اظهارنامه را بهتر درک کنید. به یاد داشته باشید که [فیلدهای قابل تکمیل] را با اطلاعات دقیق و مربوط به پرونده خود جایگزین کنید.

نمونه متن اظهارنامه برای مطالبه ودیعه و اعلام تخلیه ملک

این اظهارنامه برای حالتی است که مدت اجاره به پایان رسیده و مستاجر ملک را تخلیه کرده یا آماده تخلیه است، اما موجر از بازگرداندن مبلغ ودیعه خودداری می کند.

مخاطب محترم: [نام و نام خانوادگی موجر] فرزند [نام پدر موجر] به کد ملی [کد ملی موجر]، ساکن [آدرس دقیق موجر]
اظهارکننده: [نام و نام خانوادگی مستاجر] فرزند [نام پدر مستاجر] به کد ملی [کد ملی مستاجر]، ساکن [آدرس دقیق مستاجر]
موضوع اظهارنامه: مطالبه ودیعه (قرض الحسنه) و اعلام رسمی تخلیه عین مستاجره و مطالبه خسارت تأخیر تأدیه

با سلام و احترام؛

احتراماً به استحضار می رساند:

۱. به موجب قرارداد اجاره شماره [شماره قرارداد] مورخ [تاریخ انعقاد قرارداد] که در دفتر املاک [نام مشاور املاک یا محل تنظیم] واقع در [آدرس دفتر املاک] منعقد گردید، اینجانب، [نام مستاجر]، به عنوان مستاجر، ملک مسکونی/تجاری واقع در [آدرس دقیق ملک مورد اجاره] را از جنابعالی (به عنوان موجر) اجاره نمودم و مبلغ [مبلغ ودیعه به عدد و حروف] ریال به عنوان ودیعه (قرض الحسنه) به شما پرداخت کردم.

۲. مدت قرارداد اجاره مذکور در تاریخ [تاریخ پایان قرارداد] به اتمام رسید. اینجانب پس از اتمام مدت قرارداد و پیش از ارسال این اظهارنامه، عین مستاجره را کاملاً تخلیه نموده و آماده تحویل آن به جنابعالی می باشم و مراتب را به طرق [مثلاً: شفاهی، از طریق تماس تلفنی در تاریخ …] به اطلاع شما رسانده ام.

۳. علی رغم پایان مدت قرارداد و تخلیه ملک از سوی اینجانب و درخواست های مکرر برای بازپس گیری مبلغ ودیعه، متأسفانه تاکنون جنابعالی از بازگرداندن مبلغ مذکور به اینجانب امتناع ورزیده اید و ملک را نیز تحویل نگرفته اید.

لذا بدین وسیله، ضمن اعلام رسمی تخلیه کامل عین مستاجره واقع در [آدرس دقیق ملک مورد اجاره] و آماده بودن آن برای تحویل به جنابعالی، از شما درخواست می شود حداکثر ظرف مدت هفت (۷) روز از تاریخ ابلاغ این اظهارنامه، نسبت به بازپرداخت کامل مبلغ ودیعه به میزان [مبلغ ودیعه به عدد و حروف] ریال و تحویل گرفتن ملک مذکور اقدام نمایید.

بدیهی است در صورت عدم اقدام در مهلت مقرر، اینجانب ناگزیر به طرح دعوای حقوقی مطالبه ودیعه و خسارت تأخیر تأدیه از تاریخ ابلاغ این اظهارنامه در مراجع قضایی خواهم بود و کلیه خسارات دادرسی، حق الوکاله وکیل (در صورت استفاده) و سایر هزینه های مربوطه، به استناد مواد ۴۹۴ و ۵۰۱ قانون مدنی و ۱۵۶ قانون آیین دادرسی مدنی، از جنابعالی مطالبه و دریافت خواهد شد.

با احترام و تشکر

نام و نام خانوادگی مستاجر: [نام و نام خانوادگی مستاجر]
تاریخ: [تاریخ تنظیم اظهارنامه]
امضا: [امضا]

نمونه متن اظهارنامه برای الزام موجر به انجام تعمیرات اساسی ملک

این اظهارنامه زمانی کاربرد دارد که موجر از انجام تعمیرات اساسی و ضروری ملک که مسئولیت آن بر عهده اوست، خودداری می کند.

مخاطب محترم: [نام و نام خانوادگی موجر] فرزند [نام پدر موجر] به کد ملی [کد ملی موجر]، ساکن [آدرس دقیق موجر]
اظهارکننده: [نام و نام خانوادگی مستاجر] فرزند [نام پدر مستاجر] به کد ملی [کد ملی مستاجر]، ساکن [آدرس دقیق مستاجر]
موضوع اظهارنامه: الزام به انجام تعمیرات اساسی ملک و رفع نقص

با سلام و احترام؛

احتراماً به استحضار می رساند:

۱. اینجانب، [نام مستاجر]، به موجب قرارداد اجاره شماره [شماره قرارداد] مورخ [تاریخ انعقاد قرارداد]، ملک مسکونی/تجاری واقع در [آدرس دقیق ملک مورد اجاره] را از جنابعالی اجاره کرده ام.

۲. متأسفانه از تاریخ [تاریخ وقوع مشکل یا تاریخ اولین اطلاع رسانی]، مشکل اساسی [توضیح دقیق مشکل، مثلاً: خرابی کامل سیستم گرمایشی، نشتی شدید سقف حمام، از کار افتادن آسانسور ساختمان] در ملک مذکور بروز کرده است که ادامه سکونت/فعالیت را با مشکل جدی مواجه ساخته است.

۳. علی رغم اطلاع رسانی های مکرر اینجانب به جنابعالی به صورت [مثلاً: شفاهی، از طریق تماس تلفنی در تاریخ های …]، متأسفانه تاکنون هیچ اقدامی برای رفع نقص مذکور صورت نگرفته است.

۴. به استناد مواد ۴۸۶ و ۴۸۷ قانون مدنی و سایر مقررات مربوط به قانون روابط موجر و مستاجر، انجام تعمیرات اساسی و رفع عیوب و نقایصی که موجب از بین رفتن منفعت یا کاهش آن می گردد، بر عهده موجر می باشد.

لذا بدین وسیله، از جنابعالی درخواست می شود حداکثر ظرف مدت هفت (۷) روز از تاریخ ابلاغ این اظهارنامه، نسبت به رفع مشکل [نوع مشکل] و انجام تعمیرات اساسی لازم در ملک مذکور اقدام نمایید.

بدیهی است در صورت عدم اقدام در مهلت مقرر، اینجانب ناگزیر خواهم بود پس از اخذ مجوزهای قانونی لازم، شخصاً نسبت به انجام تعمیرات اقدام نموده و کلیه هزینه های متحمل شده به انضمام خسارات وارده، از طریق مراجع قضایی از شما مطالبه و دریافت نمایم.

با احترام و تشکر

نام و نام خانوادگی مستاجر: [نام و نام خانوادگی مستاجر]
تاریخ: [تاریخ تنظیم اظهارنامه]
امضا: [امضا]

نمونه متن اظهارنامه برای سایر تعهدات یا اعلام فسخ قرارداد

این نمونه می تواند به عنوان الگویی برای سایر اختلافاتی که نیاز به اخطار رسمی دارند، استفاده شود.

مخاطب محترم: [نام و نام خانوادگی موجر] فرزند [نام پدر موجر] به کد ملی [کد ملی موجر]، ساکن [آدرس دقیق موجر]
اظهارکننده: [نام و نام خانوادگی مستاجر] فرزند [نام پدر مستاجر] به کد ملی [کد ملی مستاجر]، ساکن [آدرس دقیق مستاجر]
موضوع اظهارنامه: [موضوع کلی و مشخص، مثلاً: درخواست تسویه حساب، اعلام فسخ قرارداد اجاره به دلیل عدم رعایت شروط]
با سلام و احترام؛

احتراماً به استحضار می رساند:

۱. اینجانب، [نام مستاجر]، به موجب قرارداد اجاره شماره [شماره قرارداد] مورخ [تاریخ انعقاد قرارداد]، ملک واقع در [آدرس دقیق ملک مورد اجاره] را از جنابعالی اجاره کرده ام.

۲. طبق بند [شماره بند مربوطه] قرارداد اجاره، جنابعالی متعهد به [شرح تعهد موجر] بوده اید. متأسفانه از تاریخ [تاریخ عدم انجام تعهد]، جنابعالی به تعهد مذکور عمل ننموده اید/اقدامی خلاف آن صورت داده اید.

۳. [شرح جزئیات نقض تعهد یا درخواست مستاجر، مثلاً: این امر باعث بروز مشکلات عدیده برای اینجانب شده است و حق فسخ قرارداد را برای اینجانب ایجاد نموده است.]

لذا بدین وسیله، از شما درخواست می شود حداکثر ظرف مدت [مهلت معقول، مثلاً 5 روز] از تاریخ ابلاغ این اظهارنامه، نسبت به [درخواست مشخص از موجر، مثلاً: انجام تعهد خود طبق بند […] قرارداد یا تسویه حساب کامل و تحویل مدارک مربوطه] اقدام نمایید.

بدیهی است در صورت عدم اقدام در مهلت مقرر، اینجانب ناگزیر به [اقدام حقوقی مستاجر، مثلاً: فسخ یک جانبه قرارداد و مطالبه خسارات یا طرح دعوا در مراجع قضایی] خواهم بود و کلیه عواقب حقوقی و مالی آن بر عهده جنابعالی خواهد بود.

با احترام و تشکر

نام و نام خانوادگی مستاجر: [نام و نام خانوادگی مستاجر]
تاریخ: [تاریخ تنظیم اظهارنامه]
امضا: [امضا]

اقدامات قانونی پس از ارسال اظهارنامه (در صورت بی نتیجه ماندن)

ارسال اظهارنامه، همان طور که پیشتر گفته شد، یک گام بسیار مهم و اساسی است، اما گاهی اوقات کافی نیست. ممکن است موجر به اظهارنامه ارسالی بی توجهی کند یا از پاسخگویی و همکاری امتناع ورزد. در چنین شرایطی، مستاجر نباید دست روی دست بگذارد؛ بلکه باید برای احقاق کامل حقوق خود، گام های بعدی در مسیر قانونی را بردارد. این گام ها عموماً شامل طرح دعوا در مراجع قضایی و مطالبه خسارات است.

طرح دعوا در مراجع قضایی

اگر اظهارنامه به نتیجه مطلوب نرسید، مرحله بعدی، طرح دعوا در یکی از مراجع قضایی صالح است. انتخاب مرجع صحیح بستگی به مبلغ و نوع خواسته شما دارد:

شورای حل اختلاف

شورای حل اختلاف، یک مرجع قضایی است که برای رسیدگی به دعاوی با مبالغ کمتر و نیز برخی دعاوی خاص، تأسیس شده است. این شوراها به دلیل سرعت بیشتر در رسیدگی و سادگی فرآیندها، برای اختلافات اجاره ای با مبالغ کمتر، گزینه مناسبی هستند. صلاحیت شورای حل اختلاف در مورد دعاوی مالی، معمولاً تا سقف بیست میلیون تومان (بر اساس آخرین تغییرات قانونی) می باشد. بنابراین، اگر مبلغ ودیعه یا سایر مطالبات شما از موجر در این محدوده قرار می گیرد، می توانید دادخواست خود را به شورای حل اختلاف محلی که ملک در آن واقع شده، ارائه دهید. مراحل رسیدگی در شورا عموماً ساده تر است و نیاز به تشریفات پیچیده دادگاه های عمومی ندارد.

دادگاه عمومی حقوقی

اگر مبلغ ودیعه یا مجموع مطالبات شما از موجر، بیشتر از سقف صلاحیت شورای حل اختلاف (یعنی بالای بیست میلیون تومان) باشد، یا اگر موضوع دعوا پیچیدگی های حقوقی بیشتری داشته باشد، باید به دادگاه عمومی حقوقی مراجعه کنید. دادگاه های عمومی حقوقی، صلاحیت عام برای رسیدگی به تمامی دعاوی حقوقی را دارند. فرآیند رسیدگی در دادگاه های عمومی حقوقی ممکن است طولانی تر و دارای تشریفات بیشتری باشد و اغلب نیازمند استفاده از وکیل متخصص است. تفاوت اصلی بین این دو مرجع، علاوه بر سقف مالی، در تشریفات و زمان بندی رسیدگی است.

مطالبه خسارات از موجر

علاوه بر اصل مبلغ ودیعه یا انجام تعهدات، مستاجر حق دارد خساراتی را که به دلیل عدم همکاری یا تأخیر موجر متحمل شده است نیز مطالبه کند:

• خسارت تاخیر تادیه (جریمه دیرکرد): اگر موجر از بازپرداخت مبلغ ودیعه امتناع ورزد، مستاجر می تواند از تاریخ سررسید (معمولاً پایان قرارداد یا تاریخ ابلاغ اظهارنامه) تا زمان پرداخت کامل، خسارت تأخیر تأدیه را مطالبه کند. این خسارت بر اساس نرخ شاخص بانک مرکزی محاسبه می شود و یک مبنای قانونی دارد که در دادگاه قابل اثبات است. این نکته به مستاجران کمک می کند تا بخشی از ضرر و زیان ناشی از نگه داشته شدن پولشان را جبران کنند.
• هزینه های دادرسی و حق الوکاله: تمامی هزینه هایی که مستاجر برای طرح دعوا در مراجع قضایی (مانند هزینه ابطال تمبر دادخواست، هزینه کارشناسی و…) و در صورت استفاده، حق الوکاله وکیل پرداخت کرده است، در صورت پیروزی در دعوا، از موجر مطالبه و دریافت خواهد شد.
• امکان توقیف اموال موجر: در صورتی که موجر پس از صدور حکم نیز از پرداخت مطالبات مستاجر خودداری کند، مستاجر می تواند با معرفی اموال موجر (مانند حساب بانکی، حقوق، ملک دیگر یا خودرو)، از طریق اجرای احکام دادگستری، نسبت به توقیف و فروش اموال او برای وصول طلب خود اقدام کند. این ابزار قانونی، قدرت اجرایی حکم دادگاه را به مستاجر می دهد.

مدارک لازم برای طرح دعوا

برای طرح دعوا در هر یک از مراجع قضایی، علاوه بر مدارکی که برای اظهارنامه آماده کرده اید، به موارد زیر نیز نیاز خواهید داشت:

1. اصل و کپی قرارداد اجاره.
2. کپی برابر اصل شده اظهارنامه ارسالی و رسید ابلاغ آن.
3. مدارک شناسایی مستاجر (کارت ملی، شناسنامه).
4. رسید واریز مبلغ ودیعه و سایر هزینه هایی که مطالبه می کنید.
5. هرگونه مدرک اثباتی دیگر (عکس، فیلم، پیامک، شهادت شهود) که ادعای شما را تقویت می کند.
6. فرم دادخواست تکمیل شده.

توجه به این مراحل و جمع آوری دقیق مدارک، شانس موفقیت شما را در پیگیری حقوقی به طور چشمگیری افزایش می دهد و اطمینان می دهد که مسیر قانونی را به درستی طی می کنید.

نکات حقوقی کلیدی و بایدها و نبایدها برای مستاجران

در روابط پیچیده موجر و مستاجر، آگاهی از نکات حقوقی و رعایت برخی بایدها و نبایدها می تواند از بروز مشکلات بزرگ تر جلوگیری کند و مسیر احقاق حق را هموار سازد. اینجا به چند نکته کلیدی که هر مستاجری باید بداند، اشاره می شود:

لزوم تخلیه ملک قبل از مطالبه ودیعه (با اشاره به استثنائات)

یکی از مهم ترین اصول در مورد بازپس گیری ودیعه، این است که مستاجر باید قبل از مطالبه رسمی ودیعه، ملک را تخلیه کرده و آماده تحویل به موجر نماید. از نظر قانونی، زمانی که مستاجر ملک را در تصرف دارد، نمی تواند همزمان انتظار بازپس گیری ودیعه را داشته باشد، چرا که هنوز تعهد اصلی (تحویل ملک) را به طور کامل انجام نداده است. بسیاری از دادگاه ها و شوراهای حل اختلاف، مستاجر را ملزم به تخلیه ملک می کنند و پس از آن، به دعوای مطالبه ودیعه رسیدگی می کنند.

البته، استثنائاتی نیز وجود دارد. به عنوان مثال، اگر موجر به صراحت اعلام کند که تا زمان بازگرداندن ودیعه، ملک را تحویل نمی گیرد یا به طور کلی از تحویل گرفتن ملک امتناع ورزد، مستاجر می تواند از طریق دادگاه درخواست تأمین دلیل برای اثبات تخلیه ملک را نماید و حتی کلید را به صندوق دادگستری بسپارد. در این حالت، می توان همزمان با اعلام آماده بودن ملک برای تحویل، مطالبه ودیعه را نیز آغاز کرد. این اقدام، به مستاجر اجازه می دهد تا از ادامه مسئولیت اجاره بها و خسارات احتمالی جلوگیری کند.

اهمیت شفافیت در قرارداد اجاره

پایه و اساس هر رابطه حقوقی سالم، یک قرارداد واضح و بدون ابهام است. در قرارداد اجاره، هرچه جزئیات بیشتر و شفاف تر قید شده باشد، احتمال بروز اختلاف کمتر خواهد بود. به موارد زیر توجه کنید:

• تعیین دقیق مبلغ ودیعه و اجاره بها: به وضوح مبالغ را با عدد و حروف قید کنید.
• مدت زمان اجاره: تاریخ دقیق شروع و پایان قرارداد را مشخص کنید.
• مسئولیت تعمیرات: به صورت شفاف مشخص کنید که تعمیرات جزئی و اساسی بر عهده چه کسی است. (معمولاً تعمیرات اساسی با موجر و جزئی با مستاجر است.)
• نحوه تسویه حساب ودیعه: شرایط بازپس گیری ودیعه پس از اتمام قرارداد و تحویل ملک را مشخص کنید.
• شرایط فسخ: دلایل و شرایط فسخ قرارداد از سوی هر یک از طرفین را ذکر کنید.

یک قرارداد جامع و شفاف، بهترین سپر دفاعی برای مستاجر در برابر هرگونه سوءاستفاده یا اختلاف احتمالی است.

مواد قانونی مهم مرتبط

آگاهی از برخی مواد قانونی مرتبط، به مستاجر در درک بهتر حقوق خود کمک می کند:

• مواد ۴۹۴ و ۵۰۱ قانون مدنی: این مواد به ترتیب در خصوص پایان یافتن اجاره به محض انقضای مدت و شرایط پرداخت اجاره بها پس از پایان قرارداد صحبت می کنند.
• ماده ۶۴۸ قانون مدنی: این ماده به ماهیت قرض الحسنه و لزوم بازگرداندن آن اشاره دارد که شامل مبلغ ودیعه نیز می شود.
• مواد ۱ تا ۳ قانون روابط موجر و مستاجر سال ۱۳۷۶: این قانون، بسیاری از قواعد و روابط بین موجر و مستاجر را تعیین می کند و مرجع اصلی رسیدگی به دعاوی اجاره ای است.
• ماده ۱۵۶ قانون آیین دادرسی مدنی: این ماده، اساس قانونی اظهارنامه و کارکرد آن را تبیین می کند.

نقش مشاوره با وکیل متخصص در جلوگیری از مشکلات

اگرچه ممکن است تنظیم و ارسال اظهارنامه در نگاه اول ساده به نظر برسد، اما یک اشتباه کوچک در نگارش یا نادیده گرفتن یک نکته حقوقی می تواند عواقب جبران ناپذیری داشته باشد. مشاوره با وکیل متخصص، نه تنها می تواند در تنظیم دقیق اظهارنامه به شما کمک کند، بلکه با ارائه راهنمایی های حقوقی صحیح، از بروز مشکلات احتمالی در مراحل بعدی جلوگیری کرده و مسیر احقاق حق را برای شما روشن تر می سازد. وکیل می تواند بهترین استراتژی را با توجه به شرایط خاص پرونده شما پیشنهاد دهد.

توصیه به حل و فصل مسالمت آمیز (اما نه به قیمت نادیده گرفتن حقوق)

همواره، بهترین راه حل برای اختلافات، گفتگو و حل و فصل مسالمت آمیز است. تلاش برای مذاکره با موجر و رسیدن به توافق می تواند از صرف زمان و هزینه های دادرسی جلوگیری کند. اما این توصیه نباید به معنای نادیده گرفتن حقوق خود باشد. اگر گفتگوها به نتیجه نرسید و موجر به تعهدات خود عمل نکرد، مستاجر باید با قاطعیت و از طریق مجاری قانونی، حقوق خود را پیگیری کند. هدف نهایی، دستیابی به عدالت و احقاق حق است، چه از طریق توافق و چه از طریق قانون.

سوالات متداول

آیا برای ارسال اظهارنامه حتماً به وکیل نیاز است؟

خیر، برای ارسال اظهارنامه ضرورتاً نیازی به وکیل نیست و هر فرد می تواند شخصاً اظهارنامه خود را تنظیم و ارسال کند. با این حال، در مسائل حقوقی پیچیده تر یا برای اطمینان از صحت و قدرت حقوقی متن اظهارنامه، مشورت و استفاده از خدمات یک وکیل متخصص به شدت توصیه می شود. وکیل می تواند با اشراف بر قوانین و رویه قضایی، اظهارنامه ای دقیق و مؤثر تنظیم کند.

اگر موجر اظهارنامه را دریافت نکرد چه می شود؟

سیستم ابلاغ الکترونیکی قضایی (ثنا) به گونه ای طراحی شده است که به محض بارگذاری ابلاغیه (اظهارنامه) در حساب کاربری ثنای مخاطب، آن را ابلاغ قانونی تلقی می کند، حتی اگر مخاطب آن را مشاهده نکند. بنابراین، عدم مراجعه به سامانه ثنا توسط موجر، دلیلی بر عدم اطلاع قانونی او نیست و اظهارنامه به منزله ابلاغ شده قلمداد می شود.

مدت زمان قانونی برای پاسخگویی موجر به اظهارنامه چقدر است؟

قانون، مدت زمان مشخص و اجباری برای پاسخگویی به اظهارنامه تعیین نکرده است. با این حال، معمولاً در متن اظهارنامه، اظهارکننده یک مهلت معقول (مثلاً ۷ تا ۱۰ روز) را برای پاسخگویی یا انجام تعهد تعیین می کند. این مهلت به موجر فرصت می دهد تا به موضوع رسیدگی کند و در صورت عدم پاسخ در این مدت، مستاجر می تواند اقدامات قانونی بعدی را آغاز کند.

هزینه ارسال اظهارنامه چقدر است؟

هزینه ارسال اظهارنامه شامل تعرفه های دولتی و هزینه های خدمات دفاتر الکترونیک قضایی است که مبلغ ثابتی است و هر ساله توسط قوه قضائیه اعلام می شود. این هزینه در مقایسه با هزینه های دادرسی و طرح دعوا در دادگاه، معمولاً بسیار ناچیز است.

آیا می توان همزمان با ارسال اظهارنامه، دادخواست هم داد؟

در برخی موارد و بسته به نوع خواسته، امکان طرح دادخواست همزمان با ارسال اظهارنامه وجود دارد. اما در بسیاری از دعاوی، به ویژه مطالبه ودیعه یا الزام به انجام تعهد، ارسال اظهارنامه به منزله اتمام حجت و فراهم آوردن فرصت برای طرف مقابل است. در صورت بی نتیجه ماندن اظهارنامه، مستاجر می تواند دادخواست خود را به مرجع قضایی صالح ارائه دهد. در واقع، اظهارنامه می تواند پیش نیاز یا مقدمه ای برای طرح دادخواست باشد.

آیا اظهارنامه به معنای شکایت قضایی است؟

خیر، اظهارنامه به معنای شکایت قضایی نیست. اظهارنامه صرفاً یک اخطار رسمی و قانونی است که به طرف مقابل اعلام می کند شما قصد پیگیری یک موضوع را دارید یا از او می خواهید به تعهدی عمل کند. شکایت قضایی (دادخواست) گام بعدی است که در صورت بی توجهی به اظهارنامه، در مراجع قضایی مطرح می شود. اظهارنامه یک ابزار برای حل و فصل مسالمت آمیز یا فراهم آوردن مستندات برای مراحل بعدی است، اما به خودی خود یک دعوای قضایی نیست.

نتیجه گیری

در مسیر پر پیچ و خم اجاره نشینی، دانستن حقوق و ابزارهای قانونی برای هر مستاجری ضروری است. ارسال اظهارنامه برای موجر نه تنها یک اقدام حقوقی مهم به شمار می رود، بلکه به مستاجر این توانایی را می دهد که با آگاهی و اعتماد به نفس، در برابر عدم اجرای تعهدات موجر یا عدم بازگشت ودیعه خود بایستد. این راهنمای جامع سعی داشت تا از تعریف اظهارنامه گرفته تا مراحل عملی تنظیم و ارسال آن از طریق سامانه ثنا، و حتی اقدامات قانونی پس از آن، تصویری روشن و کاربردی را برای مستاجران عزیز ترسیم کند.

به یاد داشته باشید که اظهارنامه، سندی است که از حقوق شما محافظت می کند، به موجر فرصت عمل به تعهداتش را می دهد و در صورت لزوم، راه را برای پیگیری های قضایی هموار می سازد. با استفاده صحیح از این ابزار، مستاجران می توانند از بروز مشکلات بزرگ تر جلوگیری کرده و در نهایت، به احقاق حق خود دست یابند. این مسیر ممکن است نیازمند صبر و پیگیری باشد، اما در نهایت، قانون از حقوق کسانی که آن ها را پیگیری می کنند، حمایت خواهد کرد.

دعوت به اقدام

برای دریافت مشاوره حقوقی تخصصی در زمینه دعاوی موجر و مستاجر و اطمینان از صحت و کارایی اظهارنامه خود، می توانید با کارشناسان حقوقی ما تماس بگیرید. همچنین، برای دسترسی به نمونه متن های اظهارنامه و راهنماهای کاربردی بیشتر، می توانید سایر مقالات مرتبط را مطالعه فرمایید.