کلید تلگرام در دست این 20 هزار کانال ایرانی است!

به گزارش خبرگزاری راکو و به نقل از مجله راکو، نارضایتی از وضعیت اینترنت و دشواری هایی که کاربران در سر و کله زدن با فیلترینگ و فیلترشکن ها تحمل می کنند موضوعی نیست که بتوان آن را عادی شده تصور کرد. حالا بیشتر از 18 ماه از تشدید محدودیت های اینترنت گذشته است اما هنوز کاربران به وضعیت اینترنت کشور، محدودیت ها و مسدودیت هایش اعتراض دارند و اینترنتی با کیفیت و سرعت بالاتر را طلب می کنند.

توجه به شبکه های اجتماعی می تواند نسبت به افکار عمومی و مطالبه های مختلف مردم اطلاعات مهمی به دست دهد و ما را از نیازها و دغدغه های کاربران مطلع کند. برخی از این اطلاعات از این لحاظ حایز اهمیت اند که می توانند یک هشدار مهم برای دست اندرکاران و تصمیم گیران باشند تا هم در جریان پیامدهای تصمیم هایشان قرار بگیرند و هم امکان پیش بینی وقایع احتمالی آینده را داشته باشند.

بررسی دغدغه هایی که مردم در سال 1402 در حوزه ی فناوری داشته اند یکی از سوالاتی است که مجله راکو از لایف وب درخواست کرد که با بررسی شبکه های اجتماعی و محتوایی که کاربران در این پلتفرم ها منتشر کرده اند، به آن پاسخ دهد.

مرکز رصد و پایش شبکه های اجتماعی لایف وب 14 میلیون محتوای منتشرشده مرتبط با حوزه ی فناوری در سال 1402 را بررسی کرده و داده هایی که به دست آورده نشان می دهد فیلترینگ و فیلترشکن دغدغه اصلی کاربران در سال 1402 بوده که در اینستاگرام، ایکس (توییتر سابق) و تلگرام درباره آن تولید محتوا و صحبت کرده اند.

از مجموع 14 میلیون محتوای منتشرشده درباره ی حوزه ی فناوری در سال گذشته 6 میلیون محتوا مستقیماً به موضوع فیلترینگ، فیلترشکن و پروکسی مربوط می شود. موضوع فیلترینگ در 44 درصد از محتواها وجود داشته است.

23 درصد از محتواهای منتشرشده به موضوع وضعیت اینترنت مربوط بوده است. دو موضوع «هک و امنیت اطلاعات» و «هوش مصنوعی» هر کدام 13 درصد از کل محتوا را به خود اختصاص داده اند.

فیلترینگ به عنوان پرتکرارترین موضوعی که در سال 1402 در حوزه فناوری توسط کاربران ایرانی درباره اش محتوا منتشر شده، 53 درصد از کل محتوای تولیدشده در تلگرام را به خود اختصاص داده است. در این پیام رسان «فیلترینگ»، «خرید و فروش فیلترشکن» و «پروکسی» یکی از پرتکرارترین محتواها بوده است.

بیشترین محتوای مربوط به حوزه فناوری در تلگرام منتشر شده است

از مجموع محتوایی که در سال 1402 در تلگرام منتشر شده 28 درصد به حوزه فناوری اطلاعات مربوط بوده است. سهم این نوع از محتوا در پلتفرم ایکس 23 درصد بوده و در اینستاگرام هم 5 درصد از کل محتوای منتشرشده به مسایل حوزه فناوری مربوط بوده است.

سهم محتوا درباره ی فیلترینگ در تلگرام 53 درصد، در اینستاگرام 15 درصد و در ایکس 21 درصد بوده است. در شبکه اجتماعی ایکس بیشترین محتوای مرتبط با حوزه ی فناوری (36 درصد) به وضعیت اینترنت و مشکلات آن مربوط بوده است. در اینستاگرام هم 22 درصد از محتوا در این حوزه به وضعیت اینترنت و مشکلاتش مربوط بوده و در تلگرام سهم این محتوا 21 درصد بوده است.

کاربران اینستاگرام در میان موضوعات مختلف مربوط به حوزه ی تکنولوژی بیشتر به موضوع هوش مصنوعی علاقه مند بوده اند؛ به طوری که 24 درصد از مجموع محتوای این حوزه به AI اختصاص داشته است. سهم ایکس از این موضوع 17 و سهم تلگرام 9 درصد بوده است.

کاربران شبکه ی اجتماعی ایکس بیشتر از کاربران تلگرام و اینستاگرام درباره ی موضوع هک و امنیت اطلاعات محتوا تولید کرده اند. سهم ایکس در این موضوع 17 درصد، تلگرام 11 درصد و اینستاگرام 6 درصد بوده است. به طور کلی در میان موضوعات مختلفی که به حوزه فناوری اطلاعات مربوط می شود موضوع هک و امنیت اطلاعات کمترین میزان تولید محتوا را داشته است.

کاربران بیش از 151 هزار بار کلمات رکیک نثار فیلترینگ و وضعیت اینترنت کرده اند

وضعیت اینترنت در یکی دو سال اخیر بسیار کلافه کننده بوده است. کیفیت اینترنت به شدت افت کرده، سرعت آن هم شدیداً کاهش پیدا کرده و در بسیاری از روزها قطع و وصلی های مکرر دیوانه کننده بوده است. طبیعی است که کاربران وقتی دقیقه ها و حتی ساعت ها برای آپلود و دانلود صرف می کنند یا دقیقه های طولانی منتظر بالا آمدن صفحه ی «هوم» اینستاگرام شان می مانند، بالاخره خسته و کلافه شده و به این وضعیت اعتراض کنند.

بررسی هایی که لایف وب روی محتوای شبکه های اجتماعی در حوزه ی فناوری انجام داده نشان می دهد در سال 1402، 111 هزار توهین به اینترنت یعنی کیفیت، سرعت، قطعی و اختلالات آن در توییتر شده است. این 111 هزار مورد مجموعاً 12 درصد از توییت های مربوط به حوزه ی فناوری را تشکیل می دهد که توسط 51.5 هزار کاربر منتشر شده است.

چندین و چند مرتبه تلاش هرروزه برای روشن کردن VPN برای دور زدن فیلترینگ و رسیدن به پلتفرمی که دلخواه کاربر است هم باعث شده میزان قابل توجهی محتوای توهین آمیز در مورد فیلترینگ در شبکه ی اجتماعی ایکس منتشر شود. در مجموع، بیش از 26 هزار کاربر 40 هزار توهین به فیلترینگ در این شبکه اجتماعی مطرح و منتشر کرده اند.

ماجرای فیلترینگ فقط در حد نثار فحش و ناسزا باقی نمانده، کاربران همچنان به دنبال راهی برای اتصال به پلتفرم های مورد علاقه و مورد نیازشان هستند. همین موضوع باعث شده تعداد کانال های ارایه دهنده ی پروکسی در تلگرام به 20 هزار مورد برسد. وجود 20 هزار کانال پروکسی در تلگرام «یعنی 2.5 درصد از کل تلگرام فارسی ارایه دهنده ی پروکسی هستند.»

این کانال ها معمولاً ممبرهای بسیار زیادی دارند. داده های لایف وب می گوید «در بین کانال هایی که بیش از یک میلیون عضو دارند 12 درصد از آن ها مرتبط با پروکسی هستند.» پیش از این هم گزارش هایی درباره پرمخاطب ترین کانال های تلگرامی ایرانی همین یافته را تایید کرده بود.

ایران از نظر تعداد کانال تلگرامی و اعضای کانال ها رتبه سوم دنیا را دارد

لایف وب برای فهم بهتر تسلط کانال های پروکسی بر فضای تلگرام فارسی، 5 کانال پروکسی با بیشترین عضو را با 5 کانال خبری که بیشترین عضو را تا پایان سال 1402 داشته اند مقایسه کرده است. در همه ی شاخص های در نظر گرفته شده، یعنی میانگین تعداد اعضا، میانگین بازدید هر پست و میانگین تغییرات اعضا در سال 1402، کانال های پروکسی آمار بهتری دارند.

داده های لایف وب نشان می دهد در 5 کانال پروکسی با بیشترین تعداد اعضا میانگین تعداد عضو 4.3 میلیون عضو است، در حالی که میانگین تعداد اعضای 5 کانال خبری دارای بیشترین عضو، 2.6 میلیون عضو است.

میانگین بازدید هر پست در کانال های پروکسی 597 هزار است و در 5 کانال خبری که بیشترین تعداد عضو را دارند میانگین بازدید برای هر پست 64 هزار مورد است. کانال های ارایه دهنده ی پست که بیشترین تعداد عضو را داشته اند در سال 1402 میانگین تغییرات اعضایشان بیشتر از 637 هزار مورد بوده و این میانگین تغییرات برای کانال های خبری بیش از 529 هزار مورد ثبت شده است.

بازار خرید و فروش فیلترشکن داغ داغ شد

از زمانی که بسیاری از فیلترشکن های رایگان از کار افتادند، خرید و فروش VPN بیشتر شد. افزایش نیاز به خرید فیلترشکن باعث گردش مالی قابل توجهی در این حوزه شد که حتی نمایندگان مجلس را هم نسبت به این موضوع حساس کرد.

یافته های لایف وب نشان می دهد در سال 1402 در مجموع سه بستر ایکس، تلگرام و اینستاگرام، 890 هزار محتوا در مورد خرید یا فروش فیلترشکن منتشر شده است. در طرف مقابل، 472 هزار محتوا نیز درمورد فیلترشکن های رایگان منتشر شده است. این مقایسه نشان می دهد که بازار فروش فیلترشکن داغ است و هزینه فیلترشکن هم به سایر هزینه های زندگی مردم تحمیل شده است.

افزایش هزینه اینترنت از موضوعات مورد توجه کاربران بوده است

سرعت اینترنت در ایران مهم ترین مشکل کاربران ایکس، اینستاگرام و کانال های تلگرامی بوده است. لایف وب توضیح داده است که «کانال های تلگرامی فعال در حوزەی فروش فیلترشکن معمولاً برای فروش بیشتر روی موضوع سرعت اینترنت تاکید می کنند.» اما به جز سرعت، قیمت اینترنت و هزینه های آن هم از موضوعاتی بوده که کاربران درباره ی آن محتوا منتشر کرده اند:

«پس از سرعت، قطعی و اختلال بیشترین میزان محتوا را دارد. هزینە ی اینترنت، به خصوص پس از افزایش قیمت در سال گذشته، تبدیل به موضوع مهمی شد. صحبت از اپراتورها و کیفیت خدمات آن ها و دسترسی آزاد و یکسان به اینترنت نیز از موضوعات مهم دیگر است.»

درباره ی «هزینه اینترنت» مجموعا 421 هزار محتوا و درباره و «اپراتورهای اینترنت و پشتیبانی» در مجموع 418 هزار محتوا تولید شده است که در هردو مورد بیشترین میزان محتوا در کانال های تلگرامی منتشر شده است. هردو این موضوعات در اینستاگرام بیشتر از ایکس مورد توجه کاربران بوده است. در مورد موضوع «دسترسی و اینترنت آزاد» هم مجموعاً 240 هزار محتوا تولید شده که بیشترین آن به ترتیب، در کانال های تلگرامی، ایکس و اینستاگرام منتشر شده است.

هر ماه یک حمله سایبری خبرساز

یکی دیگر از مهم ترین مسایلی که سال گذشته در حوزه فناوری اتفاق افتاد به حملات سایبری پرتکراری مربوط می شد که از سایت و سامانه های دولتی گرفته تا کسب وکارها را تحت تاثیر قرار می داد. هک ها و حمله های سایبری در اکثر موارد امکان ارایه ی سرویس به کاربر را سلب می کرد و در بعضی مواقع هم باعث نشت اطلاعات و داده های کاربران می شد.

بررسی های لایف وب نشان می دهد «سال گذشته 13 هک خبرساز شدند که مهم ترین آن هک سامانه سوخت و از کار افتادن پمپ بنزین ها بود. هک اسنپ فود و هک تپسی نیز از اخبار مهمی بودند که در سال 1402 ترند شبکه های اجتماعی شدند. با توجه به آمار می توان گفت که سال پیش به طور میانگین هر ماه یک خبر از هک شدن، ترند شبکه های اجتماعی بوده است.»

البته همان طور که مسیولان هم پیش از این اعلام کرده اند، تعداد هک ها یا حملات سایبری به سامانه ها و پلتفرم های داخلی بیش از این تعداد است اما در این گزارش صرفاً به مواردی اشاره شده که بحث برانگیز شده و از این جهت مهم تر از بقیه حمله ها به نظر می رسند.

227323