جذب «عوارض آلایندگی» مُهر تاییدی بر آلایندگی «صنایع» نصف جهان/ اصفهان قرمز شد!

راکو اصفهان – فاطمه کازرونی: این روزها خبرهای خوب به گوش می رسد از جذب عوارض آلایندگی صنایع پس از دو سال و نیم، طبیعی است آلودگی شهری صنعتی مانند اصفهان با وجود اَبَرکارخانه جات متعدد مانند پتروپالایش اصفهان، ذوب آهن و فولادمبارکه و کارخانه جات متعدد کوچک عجیب نیست اما عجیب آن است که در سالهای گذشته هر یک از این صنایع به ویژه فولادمبارکه اصفهان مدعی دریافت نشان سبز برای خود بودند (که البته محیط زیست اصفهان آن را رد کرده بود) و عجیب تر اینکه شاید با استناد به همین ادعا و استفاده از برخی قوانین؛ دو سال و نیم عوارض آلایندگی خود را پرداخت نکرده اند.

گرچه پرداخت این عوارض از دردآلودگی و بیماری های روزافزون ناشی از آلودگی در اصفهان نمی کاهد اما حداقل این است که پرداخت آنها برای جبران خسارت‌های ناشی از آلودگی هوا ضرورتی انکار ناپذیر است.

صنایع مطابق قوانین محیط زیستی که به آن پایبند شده اند مکلف هستند تا در مسیر صنعت سبز حرکت کنند، در این میان عملکرد فولادمبارکه بسیار بهتر از سایر صنایع اصفهان بوده است گرچه همچنان مطابق اسناد محیط زیستی، صنعت آلاینده محسوب می شود و پتروپالایش اصفهان نیز فعالیت هایی در برنامه داشته است اما ذوب آهن اصفهان در این مسیر ضعیف تر از همه صنایع عمل کرده است.

نکته جالب اینکه به گفته محمد مهدی فردوسی مدیرکل دفتر امور شهری و شوراهای استانداری اصفهان قفل پرداخت عوارض آلایندگی در استان با پرداخت عوارض توسط فولادمبارکه و پالایشگاه اصفهان شکسته است یعنی همان دو صنعتی که در  طول سالهای گذشته در ارتباط با صنعت سبز بودن خود بسیار داد سخن داده اند.

وی در این ارتباط از پرداخت نزدیک به ۱۷۰ میلیارد ریال به حساب دهیاری‌ها و حدود هشت میلیارد و ۶۰۰ میلیون ریال به حساب فرمانداری‌ها بابت روستاهای فاقد دهیاری خبر داده و بیان داشته است: در ماه گذشته با پرداخت عوارض آلایندگی توسط شرکت ذوب آهن و در ماه جاری با پرداخت عوارض آلایندگی توسط پالایشگاه اصفهان و شرکت فولاد مبارکه، این قفل باز شد و هر سه ماه یک بار شاهد پرداخت عوارض آلایندگی به شهرداری‌ها خواهیم بود.

عوارضی که صنایع برای اصفهان دارند قابل مقایسه با فواید یا سود آنها نیست بدین معنا که آماری که در ارتباط با سوددهی سالانه و درآمدهای ارزی منتشر آنها می شود، به دیگر شهرهای کشور بیش از اصفهانی که درد آلودگی آنها را تحمل می کند، می رسد

و اما در ارتباط با نقش روزافزون صنایع در آلودگی هوای اصفهان حسین مهرعلیان کارشناس محیط زیست به راکو می گوید: هر ساله با توجه به صنعتی بودن اصفهان، این استان در فصل های سرد به دلیل پدیده وارونگی، شریط سختی را از نظر آلودگی تجربه می کند و به دلیل عدم خروج آلاینده ها از جو، شرایط نفس کشیدن نیز سخت می شود.

دستاورد صنایع برای اصفهان؛  افزایش بیماری های عصبی

وی با بیان اینکه بسیاری از بیماری های روزافزون عصبی در این شهر به گفته کارشناسان بهداشت به دلیل آلودگی هواست  و در سالهای اخیر علاوه بر ام.اس و پارکینسون بیماری های چشمی و لرزش دست مرتبط یا غیرمرتبط با پارکینسون نیز در استان اصفهان بسیار فراگیرشده است، تاکید می کند: عوارضی که صنایع برای اصفهان دارند قابل مقایسه با فواید یا سودآنها نیست بدین معنا که آماری که در ارتباط با سوددهی سالانه و درآمدهای ارزی منتشر می شود، به دیگر شهرهای کشور بیش از اصفهانی که درد آلودگی آنها را تحمل می کند، می رسد.  

این کارشناس محیط زیست و بیولوژی تاکید می کند: در سالهای گذشته به دلیل اشتباه رسانه ای در درج دلیل آلودگی هوای اصفهان و ارتباط دادن آن به خودروها به جای صنایع و کارخانه جات ، شاید موجب شده است که حتی صنایع از پرداخت عوارض خود سرباز بزنند اما خوشبختانه با پیگیری های رسانه ای خوب از جمله پیگیری های رسانه ای راکو در روزهای خاص آلوده سال گذشته که «کل اصفهان تعطیل شده است به جر صنایع آلاینده؟!»، در نهایت شاهد اعتراف مسئولان به آلایندگی صنایع و به ویژه تخلفات ذوب اهن اصفهان در این ارتباط بودیم.

وی ادامه می دهد: شاید همین روند موجب شد که مسئولان اصفهان امسال در پیگیری پرداخت عوارض آلایندگی موفق تر عمل کنند چراکه تجربه نشان داده است هرجا رسانه ها، برای یک معضل و آگاهی رسانی به مردم پیگیری های لازم را انجام دادند، مسئولان نیز در پیگیری موفق تر عمل کردند.

دو روی سکه آلایندگی صنایع و دریافت عوارض آلایندگی!

مهرعلیان تصریح کرد: تا زمانی که آلایندگی صنایع انکار می شود، طبیعی است که تمایل به پرداخت عوارض نیز ندارد، این یک موضوع دو جانبه است، از یک سو عملکرد رسانه ای درست، در معرفی مقصر آلایندگی به دریافت حق حتی در حد دریافت عوارض می انجامد و از یک سوی دیگر خود نشانی از برحق بودن صدای رسای رسانه در آلودگی صنایع است.

وی تاکید کرد: باید توجه کنیم که کلانشهر اصفهان این هفته را با هوای آلوده آغاز کرد و هم اکنون طبق اطلاعات سامانه پایش کیفی هوای کشور، شاخص لحظه‌ای کیفیت هوای کلانشهر اصفهان منتهی به ساعت ۱۰ صبح امروز با عدد ۱۲۸ (AQI) در شرایط ناسالم برای گروه‌های حساس است، در حقیقت شرایط در ایستگاه‌های احمدآباد، انقلاب، زینبیه و کردآباد قرمز و ناسالم برای عموم است و شاخص لحظه‌ای کیفیت هوا در ایستگاه‌های ۲۵ آبان، پارک زمزم، پروین، خرازی، رودکی،فیض، فرشادی و کاوه نیز شرایط ناسالم برای گروه‌های حساس را نشان می‌دهد.

این کارشناس محیط زیست و بیولوژی بیان داشت: در واقع شرایط اصفهان هر روز خاص تر می شود، آلودگی، کم آبی و فرونشست نشان می دهد که با ادامه این شرایط به زودی چیزی از تمدن اصفهان باقی نمی ماند بنابراین رسانه ها باید همچنان در مدار پیگیری امور محیط زیستی باقی بمانند چرا که به طور مثال عوارض آلایندگی نمی تواند مشکل مهم آلودگی روزافزون اصفهان را رفع کند و همچون مسکنی برای کاهش یک ساعت درد مزمن محسوب می شود.

بسیاری از مواقع می بینیم که صنایع با افتخار از کاشت صدها درخت کاج و سرو در محوطه کارخانه یا فضای بیرونی صحبت می کنند، این در حالی است که درختان سوزنی شکل از نظر زیست شناسی تاثیری در کاهش آلودگی ها ندارند و در این ارتباط تنها درختان برگ پهن می توانند با تولید اکسیژن تا حدودی جبران کننده خسارت باشند اما صنایع راحت ترین و ظاهری ترین مسیر را کاشت درخت انتخاب کرده اند

وی تاکید می کند: صنایع به عنوان نخستین مقصران آلودگی اصفهان باید با شتاب بیشتر درپی رفع مشکل آلایندگی خود باشند و این شتاب باید با تولید آنها هم خوانی داشته باشد، دیگر جای این نیست که منافع صنایع را دیگر شهرهای کشور دریافت کنند و نصف جهان فقط از عوارض آلایندگی بهره ببرد بلکه صنایع باید مطابق با درآمد خود برای موضوعات زیست محیطی تلاش کنند.

عدم تاثیر کاشت درختان سوزنی در کاهش آلودگی هوا

مهرعلیان با بیان اینکه بسیاری از مواقع می بینیم که صنایع با افتخار از کاشت صدها درخت کاج و سرو در محوطه کارخانه صحبت می کنند، می گوید: این در حالی است که درختان سوزنی شکل از نظر زیست شناسی تاثیری در کاهش آلودگی ها ندارند و در این ارتباط تنها درختان برگ پهن می توانند با تولید اکسیژن تا حدودی جبران کننده خسارت باشند اما صنایع راحت ترین و ظاهری ترین مسیر را کاشت درخت انتخاب کرده اند، شاید در ظاهر کاشت صدها درخت برای عموم مردم جالب باشد اما در باطن کاشت این درختان ثمره چندانی برای کاهش آلودگی آنها ندارد.

وی ادامه می دهد: از سوی دیگر برخی صنایع سالهاست در ارتباط با تغییراتی در سیستم درهای فلکسیبل و دودکش های خود صحبت می کنند اما عملا خبر یک دهه پیش آنها با خبر سال ۱۴۰۳ هیچ تفاوتی ندارد و این نشان از این است که هیچ نوع اقدامی در راستای کاهش آلایندگی در این بخش ها انجام نشده است یا بسیار اندک بوده است.

باز هم صدور صدها مجوز صنعتی به جای رویکرد گردشگری و دانش بنیان؟!

این کارشناس محیط زیست و بیولوژی تصریح کرد: باید توجه کنیم در راستای رسیدن به این هدف تنها نظارت جدی از سوی مسئولان محیط زیست، مطالبه جدی و علمی مسئولان استانداری و بالادستی با توجه به شدت آلایندگی صنایع و آگاهی و مطالبه مردمی می تواند بسیار کمک کننده باشد شاید از این شرایط در طول سالهای آبنده خارج شویم.

اصفهان با بیش از ۹ هزار واحد تولیدی کوچک و بزرگ با سرمایه ۲۲۱ هزار میلیارد ریال و حدود ۸۴۰ معدن در حال بهره‌برداری با سرمایه بیش از ۱۰ هزار میلیارد ریال و حدود ۱۸۰ هزار واحد صنفی دارد و به تازگی مجوز ۳۱۰ پروانه بهره‌برداری صنعتی در اصفهان صادر شده است؛ مسئولان هر سال از ضرورت توجه به صنایع دستی و گردشگری و اشتغال دانش بنیان صحبت می کنند اما در عمل صنعت در حال گسترش در این شهر است، این در حالی است که به گفته تمامی کارشناسان اقتصادی، اصفهان دیگر ظرفیت افزایش کمی صنعت را ندارد و تنها می تواند به توسعه کیفی صنایع در کنار دیگر روش های سبز اقتصادی  فکر کند.

46