انتقال خون ایران، برتر در آسیا / افزایش ذخایر خونی به ۸ روز

به گزارش راکو، دکتر مصطفی جمالی در نشست خبری که ظهر امروز و همزمان با هفته دولت در سازمان انتقال خون برگزار شد، اظهار کرد: اصحاب‌رسانه، همواره به سازمان انتقال خون کمک‌ کرده‌اند؛ چرا که از اهمیت انتقال خون مطلع هستند و به نحوی سفیر اهدای خون هستند.

وی با بیان اینکه سازمان انتقال خون یک سازمان مقدس است، گفت: اهداکنندگان خون از ۱۸ تا ۶۵ سال سن دارند؛ اگر هر اهداکننده در هر سال چهار نوبت خون اهدا کند، با توجه به اینکه هر خون به ۳ محصول تبدیل می‌شود، در هر سال جان ۱۲ نفر را نجات می‌دهند. اهداکنندگان خون، سرداران گمنام نظام سلامت هستند.

مدیرعامل سازمان انتقال خون تاکید کرد: پزشکان سازمان انتقال خون، سربازان گمنام انتقال خون هستند. متوسط دریافتی هر پزشک اهدای خون حدود ۲۰ میلیون تومان است که نسبت به دریافتی پرستاران هم کمتر است. نه تنها پزشکان بلکه تمام پرسنل این سازمان با دریافت کم نسبت به انجام امور خود اقدام می‌کنند؛ چرا که در یک سازمان مقدس مشغول به کار هستند.

وی با بیان اینکه سازمان انتقال خون، مظهر وفاق ملی است، گفت: تمام مردم ایران با هر مذهبی برای اهدای خون مراجعه می‌کنند و تمام مردم هم به نوعی به خون نیاز دارند.

جمالی با بیان اینکه ۵۰ سال از عمر سازمان انتقال خون می‌گذرد، گفت: کشور اول منطقه از منظر انتقال خون هستیم. براساس سند چشم‌انداز کشور، تصمیم بر این بود که کشور تا سال ۱۴۰۴ در منطقه در تمام عرصه‌ها پیشتاز باشد. در حال حاضر، کشور از منظر انتقال خون در منطقه پیشتاز است.

وی با بیان اینکه پیش از این اگرچه اهدای خون ۱۰۰ درصد دواطلبانه داشتیم اما گاهی با کمبود خون مواجه بودیم، گفت: میزان ذخایر خون در گذشته معادل ۴ روز بود اما میزان ذخایر خونی اکنون به ۸ روز رسیده است. نه تنها میزان ذخایر خونی افزایش یافته بلکه تمام نیازها پاسخ داده می‌شود.

مدیرعامل سازمان انتقال خون با بیان اینکه هنگامی که سکان هدایت سازمان انتقال خون را در دست گرفتم برخی از فناوری‌ها را در اختیار نداشتیم، گفت: اگر فناوری‌های نوین را در اختیار نداشته باشیم به چشم‌اندازی که در نظر گرفته‌ایم، یعنی پیشتازی در سطح منطقه تا سال ۱۴۰۴، دست‌نمی‌یابیم.

وی با بیان اینکه پاسخگوی ۱۰۰ درصدی تامین نیازهای بیمارستانی به خون و فرآورده‌های خونی هستیم، افزود: به طور مثال توانستیم در حادثه تروریستی کرمان، خون مورد نیاز برای تمام مجروحان حادثه را تامین کنیم.

جمالی با بیان اینکه اهدای خون طی ۴ ماه نخست سال جاری ۹ درصد رشد داشته، تصریح کرد: اگر روند کنونی اهدای خون ادامه داشته باشد تا پایان دوران مدیریت ۳ ساله خود، اهدای خون بیش از ۲۰ درصد رشد کرده است. در گذشته، میزان اهدای خون کاهش یافته بود به نحوی که این میزان به ۲۲ در هزار نفر رسیده بود که در حال حاضر به ۲۷.۳ رسیده است و اگر روند اهدای کنونی ادامه داشته باشد به ۲۸ می‌رسد.

وی ادامه داد: پیش از این نه تنها از منظر کمی بلکه از منظر کیفی نیز با مشکلاتی مواجه بودیم. آزمایش‌های خون در گذشته به روش دستی انجام ‌می‌شد و سپس روش‌های ازمایشگاهی جایگزین روش‌های دستی شدند. پس از روش آزمایشگاهی، روش‌هایی مطرح شدند اما این احتمال وجود داشت که فرد مبتلا به ویروس هپاتیت باشد اما در آزمایش نشان‌داده نشود. مواردی وجود داشت که با وجود انجام تمام تست‌ها، اما بیماری به خون‌گیرنده منتقل شود.

جمالی با اشاره به تست «نت» گفت: بر همین اساس انجام آزمایش نت را در کشور آغاز کرده‌ایم که یک کار بزرگ است. شاید بتوان گفت که تا پیش از اجرای این تست نمی‌توانستیم بگوییم که در حوزه خون در منطقه پیشتاز هستیم.

وی با بیان اینکه استفاده از کیسه‌های خون‌ فیلتردار افزایش یافته، تصریح کرد: استفاده از کیسه‌های خون فیلتردار سبب کاهش عوارض تزریق خون می‌شود. هنگامی که سکان هدایت سازمان انتقال خون را در دست گرفتم، میزان استفاده از کیسه‌های خون فیلتردار حدود ۲۵ درصد بود که این میزان را در سال گذشته به ۶۰ درصد رساندیم. میزان استفاده از کیسه‌های خون فیلتردار در سال جاری نیز بیش از ۷۰ درصد است و درنظر داریم که این میزان را تا پایان سال آینده به ۱۰۰ درصد برسانیم.

مدیرعامل سازمان انتقال خون با اشاره به آزمایش غربالگری آنتی‌بادی گفت: این آزمایش جزو واجبات است و انجام آن را آغاز کرده‌ایم. اگر تست غربالگری آنتی‌بادی انجام نشود این خطر وجود دارد که یک نوزاد به دلیل وجود آنتی‌بادی در خون پس از تزریق خون جان خود را از دست دهد.

جمالی در ادامه صحبت‌هایش درباره بانک HLA نیز توضیح داد: سلول‌های بنیادی خونساز برای درمان برخی از بیماری‌ها مانند تالاسمی کاربرد دارند. نکته مهم و اساسی این است که باید فرد مناسب اهدا شناسایی شود و اطلاعات وی در بانک اطلاعاتی ثبت شود. کشور ترکیه مدعی است که بانک اطلاعاتی HLA این کشور یک میلیون است.

مدیرعامل سازمان خون با بیان اینکه بانک اطلاعاتی HLA در برنامه هفتم توسعه لحاظ شده، خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه بانک اطلاعاتی HLA در برنامه هفتم توسعه لحاظ شده تمام دستگاه‌ها موظف به انجام این موضوع هستند. بانک اطلاعاتی HLA باید با استفاده از روش‌های نوین مانند NGS انجام شود که پیش از این تحریم بوده‌ایم.

وی با بیان اینکه امیدوارم سازمان برنامه بودجه، اعتبار مورد نیاز بانک اطلاعاتی HLA را تامین کند، گفت: توسعه بانک اطلاعاتی HLA می‌تواند به بیماران کمک شایانی کند.

جمالی با اشاره به استفاده از روش‌های نوین در سازمان انتقال خون گفت: تلاش کردیم که روش‌های نوین کشورهای پیشرفته را در سازمان انتقال خون به کار گیریم. به همت همکاران و مردم توانستیم با وجود تمام سختی‌ها مانند تحریم‌ها و کمبود اعتبارات به دستاوردهایی نایل آییم و نواقص را برطرف کنیم. سازمان انتقال خون ایران به عنوان سازمان انتقال خون برتر آسیا انتخاب شده است. پنجاهمین سالگرد تاسیس انتقال خون ایران با تحقق اهداف سند چشم انداز ۲۰ ساله افق ۱۴۰۴ مصادف شد. سازمان انتقال خون ایران در منطقه پیشتاز است.

مدیرعامل سازمان انتقال خون با بیان اینکه عدالت را در کانون توجه قرار داده‌ایم، گفت: تمام امکاناتی که به منظور انجام آزمایش‌های خون در استان تهران فراهم کرده‌ایم در استان‌های محروم و کم برخوردار کشور مانند سیستان بلوچستان و ایلام هم وجود دارد.

وی با اشاره به لزوم ترویج فرهنگ اهدای خون گفت: متاسفانه فرهنگ اهدای خون در استان سیستان بلوچستان به خوبی ساری و جاری نشده است به همین دلیل با استفاده از ظرفیت دیگر نقاط کشور به این استان کمک می‌کنیم چرا که تعداد بیماران تالاسمی در این استان زیاد است.

جمالی با اشاره به سابقه مدیریت سه ساله خود در سازمان انتقال خون گفت: انجمن تالاسمی و انجمن هموفیلی در نامه‌ای خطاب به وزیر بهداشت از خدمات سازمان انتقال خون تشکر کردند و طی سه سال گذشته هیچ نگرانی مبنی بر دریافت خون نداشته‌اند.

مدیرعامل سازمان انتقال خون با بیان اینکه برای بهره‌وری این سازمان تلاش کرده‌ایم، تاکید کرد: میزان حداکثر پلاسمای تولیدی کشور ۱۸۰ هزار لیتر بود اما میزان پلاسمای تولیدی کشور را در سال گذشته به ۲۶۲۰۰۰ لیتر رساندیم و در نظر داریم که میزان را به ۳۵۰هزار لیتر برسانیم. پلاسما، یک ارزش افزوده است و حکم طلا دارد.

جمالی با اشاره به تاسیس معاونت اجتماعی در سازمان انتقال خون گفت: در دوران مدیریت خود به اجتماعی شدن موضوع اهدای خون توجه کردم؛ به نحوی که معاونت اجتماعی سازمان انتقال خون را تاسیس کردم. از زمان شکل‌گیری این معاونت تا به امروز، توانستیم مبلغ ۵۰۰ میلیارد تومان کمک‌های مردمی جمع‌آوری کنیم.

وی ادامه داد: همچنین معاونت اجتماعی سازمان انتقال با مجموعه‌های دیگر ۱۲ تفاهم همکاری امضا کرده است. به طور مثال، سازمان انتقال خون به منظور افزایش تعداد اهداکنندگان زن با سازمان بسیج قرارداد همکاری منعقد کرده است.

جمالی با بیان اینکه یکی از مسائلی که در ارتباط با اهدای خون مطرح می‌شود، موضوع رصد و کنترل لحظه‌ای خون است، افزود: منظور از رصد و کنترل لحظه خون این است که خون از زمان اهدا تا زمان تزریق به صورت سیستمی در اتوماسیون رصد شود. هدف از اجرای رصد لحظه‌ای خون افزایش ضریب امنیت و سلامت خون است. اقدامات مربوط به این موضوع انجام شده و امیدواریم که تا پایان سال بتوانیم این موضوع را عملی کنیم.

مدیرعامل سازمان انتقال خون با بیان اینکه ۷۰ درصد تجهیزات پزشکی کشور توسط شرکت‌های دانش‌بنیان ساخته می‌شود، افزود: سازمان انتقال خون از شرکت‌های دانش‌بنیان حمایت می‌کند. یک شرکت دانش‌بنیان سیستم‌هایی برای حمل و نگهداری خون طراحی کرده و توافق‌های خوبی با شرکت سازنده این تجهیزات صورت گرفته است. همچنین برای تهیه یخچال سانتریفیوژدار با یک شرکت به توافق رسیده‌ایم. همچنین با شرکت‌های دانش‌بینان مذاکراتی انجام داده‌ایم که با استفاده از طب ایرانی بتوانند آبمیوه‌هایی برای اهداکنندگان خون تولید کنند که از منظر تغذیه و طعم از کیفیت بالایی برخوردار باشد.

وی با اشاره به همکاری با سازمان انرژی اتمی گفت: گاهی اوقات خون باید اشعه دریافت کند که این دستگاه تهیه شده و در تهران نصب می‌شود.

وی در بخش دیگری از صحبت‌هایش و در پاسخ به پرسش یک خبرنگار درباره حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان گفت: طرح‌های شرکت‌های دانش‌بنیان در پژوهشکده سازمان انتقال خون مورد بررسی قرار می‌گیرد و سپس نواقص محصول تولید شده را در کنترل کیفیت سازمان انتقال خون مورد بررسی قرار می‌دهند. پس از اینکه نواقص برطرف شد سازمان غذا و دارو نسبت به خرید محصولات اقدام می‌کند.

جمالی در پاسخ به پرسشی درباره آخرین وضعیت پالایشگاه خون گفت: در حال حاضر، ۲ پالایشگر خون در کشور حضور دارند. ظرفیت اسمی دو پالایشگاه ۵۰ هزار لیتر است اما به این ظرفیت نرسیده‌اند. همچنین یک پالایشگاه دیگر وجود دارد که ظرفیت اسمی آن را ۳۰۰ هزار لیتر برآورد کردند که در حال حاضر چند هزار لیتر تولیدی دارد. این پالایشگاه‌ها، پلاسما را به «آلبومین» و IVIG تبدیل می‌کنند. اگرچه داروی مشتق از پلاسمای این شرکت‌ها یک محصول ارزشمند است اما با روش گران این محصولات را تولید می‌کنند. این شرکت‌ها با استفاده از روش‌های دیگر می‌توانند تعداد داروی بیشتری را تولید کنند.

وی با بیان اینکه سازمان انتقال خون انتظار دارد هنگامی که از بخش خصوصی حمایت می‌شود این بخش به وظایف خود عمل کند، گفت: پالایشگرها نباید نسبت به خام‌فروشی پلاسما اقدام کنند. قیمت پلاسما در خارج از کشور حدود ۱۹۰ هزار دلار است. در حال حاضر پلاسما به خارج از کشور می‌رود و در آنجا تبدیل به دارو شده و سپس به کشور بازگردانده می‌شود. اگر شرایط کنونی ادامه داشته باشد سازمان انتقال خون با همکاری سازمان غذا و دارو به موضوع پالایشگاه‌ها ورود می‌کند. من بر این باور هستم علاوه بر بخش خصوصی باید بخش حاکمیتی در موضوع پالایشگاه ورود کند.

جمالی ادامه داد: مذاکراتی با بخش‌های اقتصادی داشته‌ایم و به آنها اعلام کرده‌ایم که پلاسمای مورد نیاز را تامین می‌کنیم و آنها نسبت به تولید دارو اقدام کنند. برخی از پالایشگرهای خارجی برای انتقال تکنولوژی و سرمایه‌گذاری اعلام آمادگی کرده‌اند. موضوع پالایشگرهای خوب یک موضوع حاکمیتی و مرتبط با سلامت مردم است. امیدواریم که بتوانیم یک پالایشگاه با ظرفیت یک میلیون لیتر احداث کنیم؛ چرا که کشورهای دوست و محور مقاومت به ایران امیدوار هستند. احداث پالایشگاه پلاسما نه تنها نیاز داخلی را تامین می‌کند بلکه سبب ارزآوری می‌شود.

وی در پاسخ به پرسش راکو درباره «توسعه تخت‌های بیمارستانی و وضعیت پیوست انتقال خون در توسعه بیمارستان‌ها، خاطرنشان کرد: پیوست انتقال خون در توسعه بیمارستان‌ها و مراکز درمانی لحاظ نمی‌شود؛ اما منطق می‌گوید هنگامی که تعداد تخت‌ها و اتاق عمل‌ها افزایش می‌یابد باید امکانات سازمان انتقال خون نیز افزایش یابد. بررسی‌ها بیانگر این است که میزان تقاضای خون در اسفند ماه سال گذشته به ۱۸۰۰ واحد در هر روز می‌رسید که نسبت به سال ۱۴۰۱ حدود ۴۰۰ واحد افزایش یافته است.

مدیرعامل سازمان انتقال خون گفت: هنگامی که تعداد تخت‌های بیمارستانی افزایش می‌یابد باید پیوست انتقال خون در نظر گرفته شود. سال ۱۳۸۴، به عنوان مدیر اداره کل انتقال خون استان تهران فعالیت می‌کردم؛ پرسنلی که در آن بازه زمانی خدمت رسانی می‌کردند در حال حاضر نیز خدمت رسانی می‌کنند اما آنها در آستانه بازنشستگی قرار دارند.

وی با انتقاد از میزان اعتبار تخصیص‌یافته به سازمان انتقال خون گفت: بودجه سال جاری سازمان انتقال خون ۱.۲ همت است؛ بیشترین اعتبار تخصیص یافته به این سازمان طی سال‌های حیات این مجموعه به حساب می‌آید. ۹۵۰ همت از محل درآمدهای سازمان انتقال خون است و حدود ۲۰۰ همت دریافت می‌کنیم که آن را صرف حقوق کارکنان خود می‌کنیم. سازمان انتقال خون یک سازمان قدرتمند و دارای برنامه راهبردی است اما سازمان در کانون توجه قرار نمی‌گیرد؛ به طور مثال، هنگام برگزاری آخرین آزمون استخدامی، مجوز جذب ۲۰ هزار نیروی انسانی در نظام سلامت صادر شد اما از این تعداد سهمی برای سازمان انتقال خون در نظر گرفته نشد و نسبت به این موضوع اعتراض کردیم.

جمالی گفت: ما می‌خواهیم که با توجه به اقدامات و برنامه‌ها از سازمان‌ها حمایت کنند. دکتر ظفرقندی که سکان هدایت وزارت بهداشت را در دست گرفته است، جزو مدیران توانمند نظام سلامت است و طی دیداری که با ایشان خواهیم داشت مواردی را مطرح می‌کنیم.

مدیرعامل سازمان انتقال خون ادامه داد: جلسه معارفه دکتر ظفرقندی امروز برگزار شد و رئیس جمهور که ایشان جزو جامعه پزشکی هستند نسبت به سهم نظام سلامت از تولید ناخالص ملی انتقاد و اظهار کرد که سهم نظام سلامت از تولید ناخالص ملی باید مطابق قانون به ۷ درصد برسد در حالی که اکنون کمتر از ۴ درصد است.

وی گفت: بودجه دو سال گذشته سازمان حدود ۳۰۰ میلیارد تومان کسری داشت که با مراجعه به مجلس توانستیم این کسری بودجه را برطرف کنیم.

وی با بیان اینکه یکی از نگرانی‌های سازمان انتقال خون فرسودگی تجهیزات و ساختمان‌های این مجموعه است، گفت: برخی تجهیزات سازمان انتقال خون حدود ۲۰ سال عمر دارند که باید جایگزین کرد. همچنین خطر ریزش ساختمان‌های فرسوده سازمان انتقال خون وجود دارد. علاوه بر این ما باید تغذیه مناسب در اختیار اهدا کنندگان قرار دهیم که تمام این موارد نیازمند اعتبار است؛ اما امیدواریم که این موضوع در کانون توجه وزیر بهداشت قرار گیرد.

مدیرعامل سازمان انتقال خون ایران در پاسخ به پرسشی با بیان اینکه در اربعین در بیمارستان‌های مرزی ذخایر خونی را افزایش دادیم، اظهار داشت: حضور آمبولانس ها و بالگردها در چنین مراسمی ضروری است و لازم است که خون oمنفی نیز داشته باشند تا در محل حادثه احتمالی تزریق و از مرگ و میر جلوگیری شود . سازمان انتقال خون به منظور تجهیز آمبولانس‌ها به خون Oمنفی مذاکراتی انجام داده است اما به دلیل اینکه از نظر اعتباری دارای کمبود هستیم نتوانستیم این موضوع را عملی کنیم.

وی با اشاره به شیوع بیماریها و ویروس‌ها، تاکید کرد: ما از اتباع بیگانه به دلیل بیماری های شایع در کشور خون نمی گیریم چرا که این احتمال وجود دارد بیماری در ژن مردم یک منطقه وجود داشته باشد. اگرچه از اتباع خارجی خون دریافت نمی‌کنیم اما در صورت نیاز آنها، به آنها خون تزریق می‌شود.

پایان خبر راکو